چگونه آتش روشن کنیم؟

   اصولا یکی از مهارتهای اولیه که هر طبیعت گردی باید آنرا به خوبی فرا بگیرد باشد همین طریقه صحیح و موثر آتش درست کردن است . خصوصا که این امر در فصول سرد سال که ممکن است به خاطر شرایط بد جوی ، شب مانی های اجباری در طبیعت صورت گیرد یا اینکه به هر علتی ( گرم شدن ، غذاپختن ، خشک کردن لباس و... ) احتیاج به آتش داشته داشته باشیم ،حالتی کاملا حیاتی پیدا میکند .

 کلیات :

ما برای روشن کردن آتش به سه عامل اساسی احتاج داریم :

1- آتش زنه : وسیله ای که میتواند اولین شعله یا جرقه را برای تولید آتش ایجاد کند،از قبیل:کبریت-فندک-ذره بین و...

2-آتش گیر : موادی هستند که به سرعت مشتعل می شوند و میتوان هسته اولیه آتش رابا آنها تولید کرد ، از قبیل : خارو خاشاک ، برگهای خشک ، کاغذ ، نفت ، الکل و ...

 3- سوختها : موادی که اشتعال آنها هدف نهایی آتش روشن کردن است از قبیل : چوب ، فضولات خشک حیوانات ، بته و ..

  « آتش زنه ها »

  همانطور که پیشتر گفته شد ؛ آتش زنه ها وسایلی هستند که اولین شعله یا جرقه را برای تولید آتش ایجاد می کنند . که فندک و کبریت معمولی ترین نوع این وسایل هستند .

1-فندکها :

اگر توجه کرده باشید انواع و اقسام فندک با مکانیزمهای مختلف در بازار موجود میباشد ولی انواعی که به کار بحث ما می آیند از این قرارند :

1- بهترین نوع فندکی که می توان از آن در طبیعت و شرایط بد جوی استفاده کرد از نوعی هست که به فندک المنتی مشهور هست . این فندکها به خاطر خاصیت ضد باد بودنشان از کارایی بسیار خوبی در طبیعت برخوردارند و لی باید در اسفاده از آنها این نکته را همیشه به خاطر سپرد که : مصرف سوخت این فندکها بسیار بالاست و حتما بعد از چند بار استفاده باید شارژ مجدد شوند .

2- فندکهای موسوم به مگنتي که از سوخت مایع استفاده می کنندالبته به شرطی که از انواع مرغوب آنها استفاده شود .

توجه:استفاده از فندکهای معمولی گازی مخصوصا نوع موسوم به مگنتی به خاطرعدم کارایی در هوای بادی به هیچ وجه توصیه نمیشود .

2-کبریت :

مشخصات یک کبریت خوب :

1- دارای چوب بلند باشد .

2- گوگرد سر آن زیاد باشد .

کبریت متداولترین نوع آتشزنه هست ولی حساسیت آن به رطوبت بزرگترین نقطه ضعف آن می باشد . پس همیشه یادمان باشد که حداقل یک بسته کبریت را در خشکترین جای ممکن قرار دهیم به طوری که مطمئن باشیم اگر وسایلمان ساعتها در زیر باران یا در معرض رطوبت قرار گیرد ، کبریتها از خیسی در امانند !

اصولا نگه داری کبریت در لباس توصیه نمیشود چرا که حتی اگر رطوبت بیرون نتواند آن را خراب کند ، رطوبت داخل خود لباس که ناشی از عمل تعرق است ، ممکن است سبب خیسی آن گردد .

حال ببینیم چگونه می توانیم یک کبریت ضد آب داشته باشیم :

برای ضد آب کردن کبریت دو روش را مورد بحث قرار می دهیم :

روش اول : ضد آب کردن تک تک چوب کبریت ها که با غوطه ور کردن آنها در پارافین مایع حاصل میشود . که البته خودم به این روش اعتقاد چندانی ندارم زیرا در این حالت کبریتها در هوای سرد به خوبی روشن نمیشوند و پارافین موجود در سر آنها سبب خرابی سمباده کبریت می شود . اگر از این روش استفاده می کنید برای رفع این عیب حتما یادتان باشد قبل از کبریت کشیدن حتما پارافین موجود در سر کبریت را جدا کنید و سپس کبریت بکشید !

روش دوم : ساختن یک قوطی کبریت ضد باد

برای این کار به یک قوطی خالی فیلم ، یک شمع ، مقداری پنبه  و مقداری چسب برق احتیاج داریم .

یک قوطی خالی فیلم تقریبا گنجایش یک بسته کبریت پر را دارد .

در چیدن کبریتها در داخل قوطی به این روش عمل کنید :

1- یک لایه نازک پنبه در ته قوطی قرار دهید ؛ این لایه پنبه ای مانند محافظی سر های گوگردی چوبها را در بر میگیرد و مانع سایش آتها به هم می شود .

2- دو کاغذ سمباده کبریت را هم ببرید و در داخل قوطی قرار دهید .

3- کبریتها را طوری بچینید که که سرهای گوگردی آنها در کف قوطی و بر روی پنبه قرار گیرد ؛ این نحوه چیدن به این خاطر است که در هنگام استفاده اگر با دست خیس مجبور به برداشتن کبریت بشویم رطوبت دست باعث خیسی سر گوگردی نشود .

4- کبریتها را به طور متراکم کنار هم بچینید به طوری که جای بازی نداشته باشد ، البته نه آنقدر که سبب شکستگی سر های گوگردیشان شود .

5- اگر طول چوب کبریتها کمتر از طول قوطی بود روی آنها یک گلوله پنبه ای قرار دهید تا بعد از بستن درقوطی نتوانند از جای خود تکان بخورند و بر روی هم بلغزند .

6- بعد از اینکه از کاملا بسته شدن در قوطی مطمئن شدید دور در قوطی را کاملا با پارافین مذاب آب بندی کنید برای اینکار میتوانید از یک شمع روشن استفاده کنید . 

7- خیلی سریع تا پارافین کاملا نبسته ، با استفاده از چسب برق دور در قوطی را 6-5 دور محکم چسب بپیچید .

از مزایای این قوطی این است که حتی اگر داخل آب بیفتد بر روی آن شناور میماند و کبریتهای داخل آن از رطوبت مصون می باشند .

توجه : از این کبریت در مواقع کاملا اضطراری استفاده نمایید و در حالت عادی از دیگر کبریتهایی که باید حتما به همراه داشته باشید استفاده کنید . 

نکته : در شرایطی که باد میوزد و کبریت روشن کردن مشکل است میتوان به جای یک کبریت از چند کبریت استفاده کرد به این ترتیب که کبریتها را طوری بگیرید که سر کبریت  دوم مماس بر انتهای گوگرد کبریت اولی باشد (به شکل پله) و سپس کبریت بکشید .

 « آتش گیر ها »

همانطوری که پیشتر ذکر شد آتش گیر ها موادی هستند که به آسانی آتش می گیرند و ما برای به وجود آوردن هسته اولیه آتش از آنها استفاده می کنیم ، به عنوان مثال نفت ، الکل ، برگ خشک درختان ، خار و خاشاک ، بته های کوچک ، کاغذ ، پنبه ، قرصهای الکل جامد و ... از جمله این مواد هستند .

اگر قرار به انتخاب در بین این مواد باشد ؛ من خودم نفت را به همه اینها ترجیح میدهم ، اگر چه این انتخاب ممکن است غیر حرفه ای بنماید ولی مزایایی دارد که نمی توان  به سادگی از آنها چشم پوشید ، از جمله اینکه  میتوان مطمئن بود که هر چوبی را هر قدر که خیس شده باشد ( به شرط آرایش درست چوبها ) میتوان روشن کرد ، و این نکته در فصلهای  خیس سال بسیار حائز اهمیت است .

از نفت که بگذریم در مورد الکل باید بگویم که شعله آن قوت چندانی ندارد و در برابر باد نیز شعله آن مقاومت شعله نفت را ندارد،پس اگر قرار به بردن آتش گیر مایع باشد همان نفت خیلی کاراتر و بهتر است ، البته به شرطی که خوب آن را بسته بندی کنید به طوری که هیچ نشتی به داخل دیگر  وسایل نداشته باشد .

بعد از آتشگیر های مایع بقیه آنهایی که ذکر شد در یک رده قرار میگیرند و اولویت خاصی نسبت به هم ندارند .

توجه : در فصلهای خیس سال حتما آتشگیر به همراه خود داشته باشید،چند برگ روزنامه یا یک شیشه کوچک نفت یا چندتا قرص الکل جامد میتوانند در این شرایط خیلی به شما کمک کنند !

 طرز تهیه فتیله پارافینی :

برای درست کردن این فتیله احتیاج به نخ قرقره ، پنبه ، پارافین مذاب (میتوانید شمع را بر روی حرارت خیلی ملایم ذوب کنید ) و مقداری سیم نازک آهنی ( سیمهایی که در گل سازی مصرف دارند ) داریم .

ابتدا یک گلوله  نسبتا بزرگ پنبه را بر میداریم و آنرا به شکل یک نوار 10 سانتی در می آوریم قطر این نوار باید به حدی باشد که وقتی آنرا فشرده می کنیم کمی از یک مداد معمولی ضخیم تر باشد ( حدود 7-6 میلیمتر ) سپس از سیم یک قطعه به طول 20 سانتیمتر مي بریم و آن را در طول نوار پنبه ای فرو میکنیم به طوری که از طرف مقابل حدود 1 سانتیمتر بیرون بزند سپس با نخ قرقره به صورت کاملا فشرده دور نوار پنبه ای را می پیچیم در این هنگام فتیله شما باید به شکل فشفشه در آمده باشد !

سپس فتیله را به مدت 15 دقیقه در پارافین مذاب غوطه ور میکنیم و سپس آن را در معرض هوای آزاد قرار می دهیم تا پارافین جذب شده به خوبی ببندد .

به این روش 5-4 عدد فتیله درست کنید و به دور هر کدام ورق نازکی از کاغذ بپیچید تا به هم نچسبند ، و آنها را در جایی مصون از رطوبت و گرمای زیاد قرار دهید .

از سیم آهنی میتوانید به عنوان دسته استفاده کنید یا اینکه اگر خواستید از فتیله به عنوان منبع روشنایی استفاده کنید براحتی می توانید آن را در هر شکاف یا خاکی فرو کنید .

 « سوختها »

همانطور که گفته شد سوختها موادی هستند که اشتعال آنها هدف نهایی پروسه روشن کردن آتش است؛از عمده ترین این مواد می توان به چوب،فضولات خشک حیوانات،زغال و... اشاره کرد.

لازم به ذکر است که چوب یا زغال هرچه سبکتر باشند تندسوزتر هستند و البته سریعتر هم آتش می گیرند . چوب درختان سوزنی برگ مثل سرو و کاج به علت داشتن صمغی که خوب می سوزد،خیلی سریع آتش می گیرند ( البته به شرطی که خشک باشند ) .

چوبهای تازه درخت به هیچ عنوان سوخت خوبی به شمار نمیایند و هنگام سوختن دود بسیار غلیظی در هوا منتشر می کنندکه به هیچ وجه مطلوب نیست،در صورت استفاده از این چوبها باید ابتدا آنها را در اطراف آتش قرار داد تا خشک شوند و سپس از آنها استفاده نمود .

فضولات خشک حیوانات نیز سوخت بسیار مطلوبی به شمار می آیند و می توانید از آنها نیز به عنوان سوخت استفاده نمایید .

  نکته : در فصل زمستان از به همراه داشتن مقداری زغال سبک چوب ( زغال لیمو یا نارنج برای کار ما مطلوب نیستند ) هیچگاه ضرر نخواهید کرد ، این زغال ها میتوانند به عنوان هسته اولیه به کار روند و حرارت ناشی از آنها میتواند چوبهای آبدیده زمستانی را به خوبی خشک کند !

 « روشهای روشن کردن آتش »

روشهای زیادی بسته به نوع و اندازه چوبهای موجود برای آتش روشن کردن وجود دارد ، در اینجا چند روش بسیار ساده و کاربردی را توضیح می دهيم :

خیمه سرخپوستی :
دسته های چوب را به صورت خیمه و مخروطی شکل بچینید و مواد اولیه جهت روشن کردن را در وسط قرار دهید و آتش را روشن کنید. در این روش به مرور آتش توسط لایه های بیرونی چوب تغذیه می شود و برای چوب های تر هم شرایط را برای سوختن فراهم می نماید.

تکیه گاهی :

برای شروع، تکه چوب سبزی را با زاویه 30 درجه در زمین ثابت کنید. این زاویه در نقطه اتصال به زمین در جهت باد باشد. مواد آتش زا را در زیر آن قرار داده با چوب هایی روی آن را به صورت نشانداده شده در شکل بپوشانید. آتش را روشن کنید و به تناسب بر روی آن چوب ها را قرار دهید.

گودال تقاطعی :
گودال متقاطعی به اندازه 30 سانتی متر و عمق 7.5 سانتی متر مطابق شکل ایجاد کنید. مواد آتش گیر اولیه را در چاله به صورت طولی انباره کنید. چوب ها را برروی آنها بگذارید. در این روش باد به صورت هدایت شده به سمت مرکز آتش هدایت می شود. 

هرم :
دو چوب به عنوان پایه بر روی زمین گذاشته و به صورت متقاطع بر روی آن چوب ها را بچینید، هر چه بالاتر؛ ردیف چوب ها هم کوچکتر. آتش را بالای چوب ها روشن کنید و دیگر فکر تغذیه آتش را هم نکنید. این روش برای روشن نگه داشتن آتش در شب مناسب است.

  نکات تکمیلی:

1-برای جلو گیری از هدر رفتن حرارت آتش می توانیم با ساختن یک دیواره سنگی یا چوبی به شکل نیم دایره بر دور آتش حرارت آن را به سمتی  که می خواهیم ( جهت مقابل دیواره ) منعكس کنیم .

2-در فصل زمستان و هنگام برف هیچگاه در زیر درختی که برف بر روی آن نشسته است آتش روشن نکنید و اگر مجبور به این کار هستید قبل از آن برف درخت را بتکانید .

3-هیچگاه مستقیما بر روی برف آتش درست نکنید ، برای اینکار قبلا محلی را برای درست کردن  آتش با استفاده از سنگ یا چوب بسازید .

4-اگر در محیطی آتش روشن می کنید که مملو از چوب ، خاك و خاشاک و مواد سوختنی است ؛ ابتدا مکانی که میخواهید در آن آتش روشن کنید را به طور کامل از مواد سوختی پاک کنید و سپس با چیدن سنگ به دور آن یک دیوار کوتاه درست کنید تا آتش نتواند بر اثر وزش باد گسترش پیدا کند و باعث یک آتش سوزی نا خواسته شود .

5-جز در مواقع واقعا اضطراری از شاخه های سبز و تازه درختان به عنوان سوخت استفاده نکنید .

6-اگر برای روشن کردن آتش از بته استفاده می کنید ؛ حتی الامکان آنها را از ریشه در نیاورید بلکه با استفاده از یک وسیله تیز ( کارد ، داس... ) قسمتی از آنها را که بیرون از خاک است ببرید .

7-به عنوان یک طبیعت دوست متعهد مسئولیت کامل آتشی را که برافروخته اید به عهده بگیرید و در هنگام ترک محل از خاموش بودن آن اطمینان کامل حاصل کنید .  

منبع : در كوه - كوهنورد 

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: